Eerst volgende activiteit
Bolhopen
Lezing door dr. Søren Larsen, RU Nijmegen
Woensdag 30 juni 2021, 19:30 - 21:30
Wie ooit de kans had om een bolhoop door een goede amateurtelescoop te zien weet dat het prachtige verschijningen zijn. Hoewel bolhopen al eeuwenlang bestudeerd worden zijn er nog steeds veel onbeantwoorde vragen over hun oorsprong, hun gedetailleerde eigenschappen, en hoe vergelijkbaar bolhopen in onze Melkweg met die van andere sterrenstelsels zijn.
In deze lezing zal ik eerst een kort historisch overzicht geven en daarna een aantal onderwerpen van actief onderzoek bespreken. Hieronder valt het probleem van “meervoudige sterpopulaties”, dat nog een van de grootste raadsels is: er zijn grote variaties in de hoeveelheden van bepaalde lichte elementen (zoals koolstof, stikstof en zuurstof) in sterren binnen bolhopen, maar meestal niet in zwaardere elementen (zoals calcium en ijzer). Ondanks veel onderzoek is er nog steeds geen bevredigende verklaring voor deze variaties in chemische samenstelling.
Søren Larsen is geboren in Denemarken en studeerde natuur- en sterrenkunde bij de Universiteit van Kopenhagen. Hij was daarna post-doc bij het Lick Observatory in Californië en bij ESO (European Southern Observatory) in Garching, Duitsland. In 2006 kwam hij naar Nederland, eerst als staflid bij het Sterrenkundig Instituut in Utrecht, en sinds 2012 bij de Afdeling Sterrenkunde in Nijmegen.
De lezing vind plaats via livestream via het Internet.
Ook belangstellende niet-leden zijn – gratis – van harte welkom!
De lezing is -vanwege covid-19 beperkingen - uitsluitend via een live stream mee te maken. Leden ontvangen een link via de e-mail Geen lid? Meld u aan bij de secretaris: marc[at]enif[dot]nl.
Klik hier voor deze convocatie in pdf vorm .
Geweest
Vallende sterren kijken: de Perseïden
Woensdag 12 augustus 21.00 tot uiterlijk 02.00
Klik deze link voor een routebeschrijven en kaartje.
De weersverwachting heeft echter op twee manieren teleurgesteld: De eerste teleurstelling was dat we vanaf 20.00 te veel bewolking zouden moeten verwachten voor het doen van waarnemingen. Om die reden is de groepsactiviteit afgeblazen. De tweede teleurstelling was dat deze verwachting niet bleek uit te komen. Het is redelijk helder geworden. Een van de leden heeft 20 perseïden zien vallen.
Algemene Leden Vergadering
Woensdag 30 september 19.30 - 21.30
De corona uitbraak heeft er toe geleid dat deze vergadering - na lang uitstel - via Zoom heeft plaats gevonden. Het aantal deelnemers - acht - was aanmerkelijk lager dan dat de vereniging in de voorgaande jaren heeft meegemaakt toen bijeenkomsten in een zaal plaats hadden. Vanaf huis vergaderen via streaming diensten is handig maar het zal ook voor sommigen een barriere geweest zijn om deel te nemen aan de vergadering.
Kern van de genomen besluiten in de ledenvergadering is dat zolang covid-19 daartoe noodzaakt de vereniging haar activiteiten via live stream zal organiseren. We kunnen niet anders.
De Oerknal
Lezing door Robbert-Jan Westerduin
Deze lezing vond via Zoom plaats.
De Grootste Structuur in het Heelal
Lezing door prof. dr. Rien van de Weygaert,
Kapteyn Instituut, Rijksuniversiteit Groningen
Woensdag 14 april 2021, 19:30 - 21:30
Het Kosmische Web is de grootste structuur in het Heelal. Door het gehele heelal zijn donkere materie, gas en sterrenstelsels gegroepeerd in een webachtig patroon. Meest opvallend zijn de prominente sliertachtige filamenten die honderden miljoenen lichtjaren lang kunnen zijn. Zo’n 50% van alle sterrenstelsels en massa in het universum bevinden zich in deze filamenten. Deze filamenten vormen samen met knooppunten van compacte, massieve clusters een netwerk. De filamenten omringen afgeplatte wanden van een aanzienlijk lager contrast. Hier binnnen liggen grote gebieden met een lage dichtheid, de kosmische voids met typische diameters van vijftig tot honderd miljoen lichtjaar.
Het kosmische web vormt de sleutel tot de ontrafeling van de vraag naar de herkomst en vorming van alle structuur en objecten in het universum. De minieme afwijkingen in de primordiale kosmische massaverdeling en de zwaartekracht dreven de samentrekking tot deze strucuren aan. De filamenten en wanden zijn het product van de werking van getijdekrachten die hiermee gepaard gaan, de kosmische voids het gevolg van het leeglopen en expanderen van de lage dichtheidsgebieden.
De presentatie geeft een overzicht van het kosmische web in ons locale Heelal. We krijgen een steeds beter beeld van het gas en de donkere materie dat zich in het kosmisch web bevindt. We zien stromingen van massa en sterrenstelsels die het intrigerende kosmische netwerk vormen. Aan de hand van computersimulaties reconstrueren we de vorming van het kosmische web onder invloed van de zwaartekracht.
Rien van de Weijgaert is hoogleraar kosmologische structuurvorming bij het Kapteyn Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is in 1991 cum laude gepromoveerd op het proefschrift ”Voids and the Large Scale Structure of the Universe”. Sindsdien heeft hij gewerkt aan het Canadian Institute for Theoretical Astrophysics in Toronto, het Max Planck Institut für Astrophysik in München en uiteindelijk Groningen. Zijn onderzoek en interesse betreffen kosmologie, de vorming van structuren in het heelal, vorming en evolutie van sterrenstelsels, alsmede de geschiedenis van de sterrenkunde.
De lezing is -vanwege covid-19 beperkingen - uitsluitend via een live stream mee te maken. Meld u daarvoor via e-mail aan bij de secretaris: marc[at]enif[dot]nl.
Klik hier voor deze convocatie in pdf vorm .